Nguyễn xí là vị tướng của triều đại nào
Năm lên 9 tuổi không cha mẹ cả phụ thân lẫn mẹ, Nguyễn Xí theo anh đến ở làm cho gia nô cho nạm Lê Khoáng (thân phụ của đức Lê Lợi), một hào trưởng phong lưu của vùng núi xứ Thanh. Ông vô cùng thông minh, cấp tốc nhẹn, tỏ rõ fan tài, tất cả hùng chí. Do thế, Lê Lợi khôn cùng quý trọng, giao đến Nguyễn Xí chăm sóc đàn chó săn hơn một trăm con.
Sách Đại Việt thông sử của Lê Quý Đôn chép rằng: “Vua không nên Nguyễn Xí nuôi bọn chó săn tất cả hơn 100 con. Mau chóng chiều chia cơm đến chó ăn, ông đông đảo dùng chuông làm cho hiệu lệnh. Bầy chó theo sự điều khiển, huấn luyện của ông, tiến thoái răm rắp".
Bạn đang xem: Nguyễn xí là vị tướng của triều đại nào
![]() |
Bức tượng Thái sư cương Quốc công Nguyễn Xí tại đền thờ ông ở xã Khánh hợp (Nghi Lộc). Ảnh: Đào Tuấn |
Trong cách đường chiến chinh của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, bầy chó của Nguyễn Xí trở thành đội quân đặc biệt. Vày được đào tạo và huấn luyện chu đáo, điều khiển bằng nhạc hiệu yêu cầu từ ăn, ngủ, tấn công, chúng đa số theo hiệu lệnh.
Những lúc nghĩa quân bị vây hãm, không còn lương thực, đàn chó săn bắn thú, bắt chim về làm cho thức ăn. Khi xung trận, Nguyễn Xí điều khiển bầy chó lăn xả vào trận mạc làm cho quân giặc hoảng sợ, gớm hồn bạt vía. Thương hiệu tướng giặc Minh là Mã Kỳ, mỗi lúc nghe đến đội quân khuyển của tướng tá quốc Nguyễn Xí thì hết sức kinh hãi.
Trong giai đoạn cuối năm 1426 mang đến năm 1427 là thời kỳ cỗ tổng chỉ đạo nghĩa quân Lam sơn mở những cuộc tổng tấn công quyết chiến kế hoạch đại bài bản trên toàn tuyến, công thành, phá đồn, diệt viện, bởi vậy, đôi lúc vũ khí không cấp dưỡng kịp nhằm cung cấp, bổ sung cho những cánh quân nhà lực, độc nhất là hàng ngàn mũi tên quấn đồng.
Vì vậy, bao gồm lần tướng quốc Nguyễn Xí sẽ nghĩ ra kế “mượn tên giặc”. Ngài mang lại buộc vào cổ lũ chó các cái đạc ngựa, lúc chó chạy đã phát ra tiếng kêu như kỵ mã. Ban đêm, ông dẫn quân mang đến vây trại giặc Minh rồi cho đánh trống reo hò ầm ĩ, truy nã phong cho lũ khuyển chạy vòng xung quanh trại giặc.
Quân Minh nghe giờ đồng hồ đạc ngựa, lại thấy giờ đồng hồ trống thúc, quân reo dậy trời rất hoảng hốt tưởng bị tấn công, nhưng lại không rõ binh sỹ thế nào trong trời tối hư hư, thực thực nên không đủ can đảm ra đánh. Chúng đành sử dụng cung nỏ từ vào trại bắn ra như mưa. Cứ làm vậy nên đến ngay sát sáng, nghĩa binh thu nhặt được hàng chục ngàn mũi tên.
Xem thêm: Đặt Biệt Hiệu Cho Bạn Trai Trên Messenger Biệt Hiệu Cho Người Yêu Con Trai, Gái
Nghĩa quân Lam Sơn với Nhân dân hết lời mệnh danh Nguyễn Xí, xem bài toán lập kế mang tên giặc không hề kém gì mưu của Khổng Minh dùng tín đồ rơm “mượn tên” của quân Tào vào trận Xích Bích thời Tam Quốc.
Trong 10 năm loạn lạc gian khổ, Nguyễn Xí cùng bọn chó của mình tham gia nhiều trận đánh quan trọng như cuộc bao vây thành Đông Quan, hạ thành Xương Giang, hay như là chiến dịch phá hủy và bắt sống ngay gần 10 vạn quân Minh sang tiếp viện tại đưa ra Lăng năm Đinh mùi hương (1427)...
![]() |
Để tôn vinh công lao Nguyễn Xí, mẫu họ Nguyễn Đình cùng Nhân tư thục đền cúng ông vào khoảng thời gian 1467. Ảnh: Thành Cường |
Khi sự nghiệp kháng chiến thành công, Lê Lợi lên ngôi Vua (Lê Thái Tổ), phong đến Nguyễn Xí làm cho Long Hổ thượng tướng tá quân, tước thị xã hầu, là bậc khai quốc công thần của triều Hậu Lê cùng được ban quốc tính (họ Vua).
Năm 1433 trước lúc chết, Vua Lê Thái Tổ (Lê Lợi) đã giữ lại di chiếu đến Nguyễn Xí phò tá hoàng thái tử Lê Nguyên Long 11 tuổi lên nối ngôi (Vua Lê Thái Tông). Xuyên suốt 8 năm ở sát bên Vua làm cho phụ nhiếp triều chính, ngài đã dứt xuất dung nhan di nguyện, khung phò buôn bản tắc, hộ quốc an dân, qua 2 niên hiệu Thái Bình, Đại Bảo.
Năm 1442, Vua Lê Thái Tông đột ngột băng hà, hậu phi và những đại thần lại tiến cử Thái bảo Nguyễn Xí (chức sản phẩm 3 trong Tam thái) góp rập ấu chúa Lê Băng Cơ new hơn 1 tuổi lên nối ngôi (Vua Lê Nhân Tông).
Xem thêm: Nàng Cỏ Goo Hye Sun Và Bạn Trai Mới, Goo Hye Sun Chia Tay Bạn Trai
Tháng 6 năm 1460, Nguyễn Xí đứng đầu nhóm những đại thần làm cho cuộc phản thay máu chính quyền lật đổ Lê Nghi Dân, cứu vớt vương triều nhà Lê đang ngập trong loạn lạc cùng oan khuất. Đưa Hoàng tử Lê bốn Thành (Hoàng tử thứ bốn của Vua Lê Thái Tông) đăng quang Hoàng đế, hiệu là Lê Thánh Tông (thuần Hoàng đế). Mở ra triều đại cực thịnh, cách tân và phát triển trong lịch sử dân tộc các triều đại phong loài kiến Việt Nam…
Thái sư cưng cửng Quốc công Nguyễn Xí làm cho quan trải qua 4 đời vua, nắm giữ những chức vụ quan trọng của triều đình như Thái bảo, Thái phó bình chương quân quốc trọng sự (Tể tướng), nhập nội hữu tướng tá quốc (Tể tướng sản phẩm nhất), mang lại Thái úy, tước đoạt Quỳ quận công.
Năm Ất Dậu (1465), ông lâm bệnh dịch rồi mất, lâu 69 tuổi, triều đình truy tìm phong là Thái sư cương cứng Quốc công Nguyễn Xí, thượng, thượng, thượng đẳng phúc thần.
![]() |
Đền bái Nguyễn Xí là một công trình con kiến trúc, nghệ thuật đặc sắc. Ảnh: Thành Cường |
Thái sư cương cứng Quốc công Nguyễn Xí là bậc quân thần 2 lần khai quốc, ông là bạn văn, võ song toàn, một lòng vì nước, vì dân.
Đánh giá chỉ về Thái sư cưng cửng Quốc công Nguyễn Xí, Vua Lê Thánh Tông từng viết: “…Khí độ trầm hùng, tính tín đồ cương đại. Giúp Cao Hoàng (Vua Lê Lợi) lúc mở nước trăm trận gian nan, phò Tiên khảo (Vua Lê Thái Tông, Lê Nhân Tông) giữ giang sơn, hết lòng góp rập; ra bên ngoài thì trọn chức tướng tá võ, vào vào thì vẹn phận tướng tá văn, nghĩa tôi nhỏ thật khó có ai sánh kịp… các quan phần đông tưởng chiêu mộ phong thái, bốn hải dương đều ngưỡng vọng uy danh…”.